EDİTÖR                                                    Ocak 2001, Sayı:89, Sayfa:1

11 Eylül ve sonrasındaki gelişmeler, tüm dünyada eşzamanlı olarak yaşanıyor ve tartışılıyor. Küreselleşyi tüm insalık bu olaylarla birlikte ilk kez yaşamaya başladı. Bugüne dek, sanal veya hayalî olarak konuştuğumuz ve yaşadığımız sorunlarla bundan böyle fiilen yüzleşeceğiz: Sanal ve hayalî olarak konuşulan bir dünyadan fiilen herkesin yaşamaya başladığı "gerçek" bir dünyaya geçmiş oluyoruz. Burada tam da postmodernliğe özgü küresel/leşen bir paradoksa dikkat çekmek gerekiyor: Küresel sorunlarla fiilen yüzleşiyoruz; ama ABD’nin, hegemonyasını sürdürebilmek için başvurduğu ayartıcı, gerçekleri buharlaştıran sanallık ve kurmaca’nın hakimiyeti ortadan kalkmış olmuyor tabii ki. Ne ki, küresel postmodern söylemlerle sanal biçimlerde de olsa, yüzleşiyor olmak, bir imkan olarak görülmeli. İşte bu imkan, bizzat Batılı düşünürler tarafından da açıkça ifşa ve ilan edilen Batı kültürünün ve düşüncesinin bunalımını görebilmemizi kolaylaştırıyor: Batı düşüncesi, antik Yunan ve Latin kültürüyle gerdeğe girdiği andan itibaren, insanı herşeyin merkezine yerleştirdi. Sonuçta Rönesans, Reformasyon ve Aydınlanma Çağlarıyla birlikte insan, Tanrı’nın yerine geçti; Tanrı’yı, doğa’yı ve insanı kontrol altına aldı. Bu durum, Batı’da kültür, sanat ve düşüncede yaratıcı bir birikim ortaya konmasını kolaylaştırdı; ama aynı zamanda bugün insanın, gezegenimizin ve doğanın geleceğini bile tehlikeye sokacak -Adorno, Schumpeter ve Marx’in deyişiyle- "yıkıcı bir pratik" üretti. Batılı büyük düşünürlerce “Batı düşüncesinin bunalımı’’ olarak adlandırılan ve "Kuşku Çağı” olarak tanımlanan bu durum, son 130-140 yıldan bu yana tartışılıyor ve aşılmaya çalışılıyor. Ancak gelinen nokta şu: Batı’da yaşanan bu düşünsel bunalım, modern paradigmanın çökmesiyle sonuçlandı. Postmodern söylem, Batı düşüncesinin ve kültürünün kendisini yenileme çabası değil. Batı düşüncesinin bunalımını anlama ve anlamlandırma çabası. Weber’den Habermas’a, Lyotard’dan Baudrillard’a, Husserl, Nietzsche ve Heidegger’den Gadamer’e ve Foucault’ya kadar bütün klasik ve çağdaş düşünürler, Batı’da köklü bir “anlam krizi” ve “özgürlük kaybı" sorunu yaşandığına; “toplumsal”ın ve "insan’ın yok oluşu”na dikkat çekiyorlar. Baudrillard, “Batı kültürü aslî dinamiklerini yitirdi; askerî, ekonomik ve siyasî enstrümanlar yoluyla hegemonyasını sürdürmeye çalışıyor” derken;. Foucault, “eğer dünyada güçlü bir alternatif çıkacaksa artık bu, Batı’dan çıkmayacak” diyerek bunalımın boyutlarına dikkat çekiyor. Umran’ın bu sayısında Batı’da yaşanan bu düşünsel bunalımı, öncelikle Batılı düşünür ve yazarların kaleminden çeşitli yönleriyle ve boyutlarıyla ortaya koyuyor ve hem yerli hem de yabancı yazarlarla tartışıyoruz. Batı’da bir buçuk asırdır köklü bir bunalım yaşanıyor; ama Türkiye’de hayalî bir Batı efsanesi üretiliyor. Bu ayki açıkoturumumuzda bu efsanenin doğuşunu, nedenlerini ve sonuçlarını ülkemizin seçkin teorisyen ve düşünürleriyle masaya yatırdık. Teoman Duralı, Abdurrahman Arslan, Ali Bulaç ve Mustafa Özel’in katıldığı açıkoturumumuzun ilk bölümünü zevkle ve yararlanarak okuyacağınızı düşünüyoruz. Gündem sayfalarımızda bu ay Ortadoğu sorununu, Medeni Kanun’daki son değişiklikleri ve başörtüsü sorununu tartışan metinler yer alıyor. Kültür-Sanat sayfalarımızda artık klasikleşen şiir, film, kitap okumaları metinlerimiz sürüyor. Burada Hasanali Yıldırım’ın MEB’nın divan edebiyatını “yasaklayan" kararını tartışan nefis makalesine dikkatlerinizi çekmek isteriz. Ufuk ve zihin açıcı yeni Umran’larda buluşmak dileğiyle.