EDİTÖR                                              Mart-Nisan 1997, Sayı:36, Sayfa:1

28 Şubat M.G.K. toplantısından sonra, Türkiye’nin siyasî ortamı bir kriz manzarası arzetmektedir. Kimin nelere hakim olduğu, hangi kurumun hangi işlerde yetkili olduğu, iktidar gücünün kim tarafından nereye kadar kullanılacağı, adeta kurallarla izah edilemeyen bir keşmekeş sergilemektedir. Fakat bufû ortamın içinden görebildiğimiz kadarıyla, seçilmiş iktidarın hareket alanı oldukça daraltılmış ve devlet çarkının bazı rutin işlerini gören bir konuma indirgenmiştir. Dış politika, eğitim politikası, güvenlik politikası, ekonomideki stratejik kararlar hükümetin uğraş alanının dışına çıkarılmıştır. Hatta üst seviye bürokrasinin yönetimi şeklen hükümetin sorumluluğunda görünmesine rağmen, bir büyük kısmının idaresi fiilen seçilmişlerin oluşturduğu hükümetin elinde gözükmemektedir. Yani kısaca hükümet tam bir “muktedr olmayan iktidar", haline sokulmuştur. Elbette bu duruma bir isim koymak gerekirse, siyasi kriz diyebiliriz. Türkiye’nin siyasî sistemi bu tür krizlere belli periyotlarla yakalanmaktadır. Bu krizlerin tabii mecrası içinde halledilmesine fırsat verilmeden, ülkenin uçurumun kenarına geldiği söylenerek fiili güç kullanılmaktadır. 27 Mayıs 1960, 12 Mart 1971, 12 Eylül 1980 darbeleri ülkenin uçurumun kenarından kurtarılışının tarihleri olarak hafızalarımızdadır. Bugünkü yaşadığımız durum ise, bu darbelerden biraz daha farklı bir manzara arzetmektedir. Daha önceki darbeleri yapanlar çok açık bir biçimde yönetime müdahale etmişler, muhtıralar yayınlamışlar, olayın bir askeri müdahale olduğunu ilan etmişlerdir. Herkes de bunu böyle anlamıştır. Bugün olan şey ise, M.G.K. kararları olarak ortaya çıkmıştır. Normal tavsiye kararları olmaktan ziyade bir muhtıra niteliğini taşımaktadır. Ve her M.G.K. toplantısında kararların uygulanıp uygulanmadığının sorgulanması yapılacaktır. Literatür de pek rastlanmayan bir biçimde yaptırımı olan bu “tavsiye!” kararlarının takibi meselesi toplumu sürekli bir darbe tehdidinin boğucu atmosferiyle karşı karşıya bırakmaktadır. Bu ise, hem yönetim mantığı açısından, hem de sistemin kendini demokratik olarak deklare etmesi açısından bir krize işaret etmektedir. Neden Türkiye’nin siyasal sistemi bu kadar sık krizlere düşmektedir? Bu sorunun tek bir cevabı, bu meselenin tek bir sebebi yok. Ancak çok belirleyici ve temel sebeplerden bir tanesi siyasi meşrûtiyet sorunudur. Halk ile sivil ve askeri elit arasında ülke idaresi konusunda bir konsensüs demek olan siyasi meşruiyet, Türkiye sisteminin eksik kalmış ana yönlerinden bir tanesidir. Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkıntıları üzerinde kurulan Cumhuriyet, daha çok elitin kendisinin inşa ettiğini varsaydığı bir yapılanmadır. Onun içindir ki, Cumhuriyet’in kuruluş yıllarında çeşitli vesilelerle yöneticiler“ devlete bir millet lazım geldiğini" ifade etmişlerdir. Bu bakış tarzı o dönemlerde nisbeten anlaşılabilir bir şeysede, daha sonraki dönemlerde de bu anlayış üç aşağı beş yukarı devam etmiştir. Durum böyle olunca, asıl olan devlettir, millet ise, onun ihdas ettiği bir unsurdur. Dolayısıyla bu ikisi arasında bir konsensüs değil, “halka rağmen , halk için icraatlar”, “koruma ve kollama ilişkisi” geçerli olmuştur. Oldukça sık yaşadığımız siyasi ve toplumsal krizlerin önemli sebeplerinden birisi budur. 28 Şubat’a gelişimizde bir başka faktör ise, çelişik gözükmesine rağmen, 80’li yılların ortalarından itibaren 90’lı birkaç yılı da içine alan dönemde yaşanan özgürlük ortamıdır. Bu yıllarda toplumun özgürlük alanının genişlemesine paralel olarak gerginlik azalmaya başladı. Ve toplum her rengiyle tabii mecrasına doğru yöneldi. Bu durum hakim devlet katında bir rahatlama meydana getirmekten ziyade, bir katılaşmaya yol açtı. Çünkü, toplumun yöneldiği mecra, hakim devletin çizdiği yoldan ve yönden farklıydı, işte budurumda da bir konsensüs aramaktan ziyade, koruma ve kollama görevi ağır bastı. Ve çok alışık olmadığımız farklı bir askeri darbe dönemine 28 Şubat’la girmiş olduk. Şu anda gerginlik devam etmektedir. Gerginliğin devamında fayda gören ve bu gerginliğin sonucunda siyasal iktidarı yıkmak isteyen bir kısım medya gerginliği körüklemektedir. Bu babda orduyuda işin içine katan, onu etkilemeyi hedef alan bir kampanya yürütülmektedir. Biz her ne kadar bu tür kampanyalardan ordunun etkilenmediğini düşünüyorsak da, 12 Eylül darbesinin lideri Kenan Evren’in açıklamaları Ordu’nun bu tür neşriyattan etkilendiğini gösteriyor. Bu da orduyu gerginliğin taraflarından biriymiş gibi gösteriyor ki, bu, hiç olmaması gereken ve temenni edilmeyen bir durumdur. Siyasal partileri baskı grupları, birbirleriyle ordu üzerinden değil, siyasî bir zeminde hesaplaşmak durumundadırlar. Türkiye’de ülke sorunlarına ilişkin teşhisleri, teklifleri ve çözümleri olmayan siyasî partilerin, siyasî zemin dışındaki mekanizmaları kullanma gayretleri hem toplum, hem de kendileri açısından hiç de iyi sonuçlar vermemiştir. Ancak ülkemiz bu kısır döngünün içinden çıkmak zorundadır. Devletin milleti olamayacağı, aksine milletin devleti olduğu unutulmamalıdır. Halkıyla sivil ve askeri elitiyle saygıya dayalı bir bütün oluşturulması halinde sunî ve zorlama sorunların yerine, sahici sorunlarla uğraşan ve gelişen bir güç olacağımızı bilmemiz gerekir. Eğer böyle bir ortam sağlanamazsa, kendi icadettiği sorunları çözmeye uğraşıp, bunuda bir başarı olarak takdim eden güdük bir ülke olmaktan başka bir seçeneğimiz kalmaz. Biz inanıyoruz ki, bu ülkenin insanları, çok daha iyi, çok daha güçlü ve İnsanî özellikleri yüksek olan bir yönetimde ve ülkede yaşamaya layıktırlar. Buda ergeç olacaktır. Arızalar sadece bunu geciktirir. Selamlar